CB of Citizen’s Band

CB, wat de afkorting is van Citizens Band radio (radio band van de burger) is ontstaan kort na de tweede wereldoorlog. Pas in de jaren 70 kwam de echte doorbraak dankzij een grote daling van de prijzen door de revolutie binnen de electronica. CB toestellen werden in de jaren 80 gelegaliseerd binnen Europa en het gebruik kende een enorme groei tijdens de jaren 90.

De opkomst van GSM en het internet hebben er voor gezorgd dat de populariteit sterk verminderde want communicatie werd heel wat eenvoudiger. Sinds 2010 is er voor CB gebruik geen vergunningsplicht meer, waardoor deze toestellen nu licentievrij te gebruiken zijn. Wel moeten de toestellen nog steeds voldoen aan de Europese wetgeving en dus CE gekeurd zijn en beschikken over maximaal 40 kanalen met 4 watt zendvermogen in FM/AM of 12 watt piekvermogen in SSB.

Waar PMR446 toestellen uit de doos onmiddellijk klaar zijn voor gebruik vergt CB toch al een iets grotere technische kennis. Niet alleen hebben toestellen meer knopjes en instellingen maar wordt er ook meer gebruik gemaakt van technische termen zoals FM , AM , SSB , RF gain, squelch, SWR, … Tevens dient het toestel aangesloten te worden op een voeding (stroombron) en een antennekabel met daaraan een correct afgestelde antenne vooraleer men ‘in de lucht’ kan. Het is dus allemaal iets minder eenvoudig, maar de beloning is natuurlijk dat men mits een goed werkende installatie kan communiceren over meerdere tientallen kilometer.

Kenmerken van CB-radio:

1. Frequentieband:
   • CB-radio opereert in de 27 MHz-band, wat ook de 11 meter band genoemd wordt (naar de golflengte)
   • CB toestellen mogen werken in FM, AM en SSB (USB/LSB) modulatievormen. Deze hebben een invloed op het zendbereik van het toestel maar ook op de klank en verstaanbaarheid. FM modulatie is de standaard en ook het best verstaanbaar.
   • De radiogolven van de 11 meter band (HF band) kunnen onder bepaalde atmosferische omstandigheden honderden kilometer dragen. Dit kan voor extra storingen zorgen waarbij radiostations uit de buurt overstemd raken door stations die zich in een ander land bevinden. Dit kan zorgen voor leuke internationale contacten (ook DX genoemd) maar vervelend zijn omdat lokale communicatie moeilijk tot zelfs onmogelijk wordt
     
2. Licentievrij:
   • In veel landen, zoals België, mag je CB-radio gebruiken zonder licentie, zolang je CB radio aan de wettelijke specificaties voldoet. Dat wil zeggen dat je over een goedgekeurd toestel moet beschikken en geen gebruik mag maken van richtantennes of datatransmissie.
     
3. Aantal kanalen:
   • Een legale CB-radio heeft maximaal 40 kanalen, elk met hun vaste frequentie (zie ook tabel hieronder).
   • Sommige landen staan meer of minder kanalen toe, maar die toestellen mogen dus niet gebruikt worden in Belgie.
     
4. Zendvermogen:
   • Goedgekeurde CB-radio’s hebben een maximaal zendvermogen van 4 watt in AM/FM-modus en/of 12 watt piekvermogen in SSB-modus (Single Side Band). Hogere vermogens zijn niet toegestaan.
     
5. Zendbereik:
   • Een portabel (draagbaar ‘walkie talkie’ toestel op batterijen) raakt gemiddeld zo’n 2 tot 5 kilometer ver naargelang de omgeving, het terrein en de gebruikte antenne.
   • Een mobiel toestel (in de wagen) raakt gemiddeld 5 tot 15 kilometer ver naargelang het type van antenne, de omgeving en het terrein.
   • Een basis opstelling (thuis) met een goed afgestelde antenne kan 20 tot 50 kilometer ver geraken, afhankelijk van de opstelling van de tegenpartij. Hoe hoger de antenne staat hoe beter (zichtverbinding), hou er ook rekening mee dat een goede antenne ongeveer 5,5m lang is en dus niet altijd even eenvoudig te installeren valt. Het is ook logisch dat er van basis naar portabel grotere afstanden overbrugd kunnen worden dan tussen twee portabele toestellen onderling.
     
6. Gebruiksvriendelijkheid:
   • CB-radio’s zijn relatief eenvoudig te bedienen, al is er een groot verschil tussen de toestellen onderling. Een goedkoper CB toestel met enkel 40 kanalen FM heeft minder knopjes en instelmenu’s dan een geavanceerder model die FM, AM en SSB aankan.
   • voor installatie van het toestel is wat technische kennis vereist. Correct aansluiten op een voedingsbron, eventueel solderen van verbindingspluggen, afregelen van de antenne, …
     Het is dus niet direct ‘plug and play’

Kanalen en Frequenties:

De meeste communicatie gebeurt in FM mode

• Kanaal 3 FM is het Belgisch noodkanaal
  (hier kun je lezen waarom)
  
• Kanaal 21 FM is het nationaal oproepkanaal in Belgie
  
  
  

Een overzicht van de 40 CB kanalen en hun frequentie.

Aankoop tips

1. Wij raden af om een CB toestel tweedehands aan te kopen, tenzij je over de nodige kennis beschikt!
   Heel wat tweedehands toestellen durven gebreken te vertonen die voor een leek niet direct opvallen. Het toestel nadien laten herstellen valt vaak duurder uit dan een nieuw toestel aanschaffen.
   
2. Koop een CB toestel die minimaal uitgerust is met 4 watt en 40 kanalen FM. Goedkopere en oudere toestellen hebben soms maar 22 kanalen (FM + AM) en slechts 0,5 watt zendvermogen, wat het zendbereik en de mogelijkheden natuurlijk sterk beperkt.
   
3. De antenne is eigenlijk het belangrijkste element in je zendinstallatie. Een geavanceerd toestel kopen en aansluiten op een ondermaats presterende antenne is vergelijkbaar met het duurste model GSM kopen zonder 4G abonnement. Ook de coaxkabel tussen je toestel en de antenne spelen een rol in het bereik van je installatie. Hou dus rekening dat de aanschafprijs van een deftige installatie heel at hoger zal liggen dan enkel de prijs van het toestel.
4. Sommige (vaak Chinese) webshops gebruiken graag de term “CB” bij hun portabele toestellen, hoewel ze niet kunnen uitzenden op 27 MHz maar uitzenden op een totaal andere frequentieband. Deze toestellen zijn illegaal dus totaal onbruikbaar voor CB gebruik.

Hoe een NOOD situatie voorbereiden ?

1. Zorg ervoor dat je toestel ook thuis aangesloten kan worden op een (nood)batterij. De meeste CB radio’s kunnen zonder problemen rechtstreeks werken op een 12V batterij.
2. Test je apparatuur regelmatig zodat je zeker bent van de werking
3. Zorg ervoor dat je toestel ook in de wagen aangesloten kan worden, zo kun je onderweg altijd in contact blijven
4. Zorg er bij een portabel toestel voor dat batterijen altijd opgeladen zijn en er eventueel extra geladen batterijen beschikbaar zijn.
5. Zet je CB bij een noodsituatie altijd op het Belgisch noodkanaal 3 FM en luister naar eventuele berichten.